10 najsłynniejszych perfumiarzy świata i ich najwybitniejsze dzieła

Osiągnięcie statusu wybitnego „nosa” tworzącego zapachy dla najsłynniejszych marek świata nie jest proste. To zawód mocno niszowy, który wiąże się z indywidualnymi predyspozycjami do rozpoznawania najdrobniejszych niuansów zapachowych i ich zapamiętywania. Przez wiele lat „nosy” stojące za zapachami wielkich marek były bezimienne. Z czasem jednak najwybitniejsi perfumiarze zdobyli status prawdziwych gwiazd, a ich nazwiska dziś są symbolem oryginalności i wysokiej jakości kompozycji. Przedstawiamy 10 najsłynniejszych, naszym subiektywnym zdaniem, perfumiarzy świata i ich dzieła.

1. Michel Almairac

Michel Almairac od dawna jest uznawany za żyjącą ikonę sztuki perfumeryjnej. Urodzony w 1953 roku we Francji, od dziecka był otoczony oszałamiającymi zapachami, bowiem Grasse, gdzie mieszkał, dzierży dumny tytuł stolicy światowej perfumerii. Bardzo wcześnie zdecydował się więc na poświęcenie życia tworzeniu kompozycji zapachowych, mimo swojej niechęci do chemii. Po podjęciu nauki w Roure Bertrand Dupont w 1972 roku, szybko trafił do Paryża, gdzie rozpoczął współpracę m.in. z Takasago, Creationes Aromatiques oraz Drom. Prawdziwą sławę Michel Almairac zyskał na przełomie lat 80. i 90., tworząc takie kompozycje, jak Joop! Homme, Zino dla marki Davidoff, Venezia, Paloma Picasso Minotaur oraz Burberry for Men. Do znanych i określanych mianem kultowych kompozycji Michela Almairaca perfum należą stworzone w późniejszych latach również Lui Rochas, Giorgio Armani Bois d’Encens, Ambrette 9 Le Labo, Bottega Veneta Eau de Parfum. Perfumiarz współpracował także z takimi markami, jak Shiseido, Terry de Gunzburg, Zadiq Voltaire czy Bond no. 9. W 2016 roku został naczelnym twórcą marki Parle Moi de Parfums założonej przez jego syna – Benjamina. Specyfiką kompozycji tworzonych przez Almairaca jest prostota i umiar. W ostatnich latach francuski „nos” skupia się na tworzeniu kompozycji radosnych, lekkich i przestrzennych, choć nie obawia się sięgać po najnowsze osiągnięcia chemicznych syntez. Z pewnością należy on do mistrzów sztuki perfumiarskiej, która jest nie tyle jego zawodem, co pasją.

2. Ernest Beaux

Jeden z najsłynniejszych perfumiarzy świata, którego dziełem jest zapach Chanel No. 5. Ernest Beaux urodził się w Moskwie w 1881 roku, a zmarł w 1961 roku. Od dziecka Beaux obracał się w świecie pięknych zapachów, ponieważ jego ojciec – Edouard Beaux – był głównym nosem największej manufaktury rosyjskiej – Alphonse Rallet Co. Już w wieku 16 lat Ernest rozpoczął więc również pracę w tej firmie, początkowo jako asystent w dziale mydeł. Mentorem młodego Beaux stał się Anton Lamarcier, który zachęcił go do szukania nowych związków chemicznych pozwalających uzyskać oszałamiające efekty. Po I wojnie światowej młody perfumiarz zdecydował się na wyjazd do Francji, gdzie założył własne laboratorium zapachowe, w którym chciał uzyskać perfumy o aromacie tundry. W 1920 roku poznał Gabrielle Chanel, która spowodowała, że jego nazwisko stało się przykładem pierwszej prawdziwej kariery perfumeryjnego „nosa”. Zaprezentował jej fiolki ponumerowane od 1 do 5 oraz od 20 do 24, z których projektantka wybrała numer 5, jako swoją szczęśliwą liczbę. W 1921 roku klienci domu mody Chanel otrzymali pierwszych 100 flakoników z zapachem Chanel No. 5 i tym samym rozpoczęła się ich oszałamiająca kariera. Powstanie kompozycji w laboratorium Beaux datuje się współcześnie na lata między 1911-1913 lub 1919-1920, a sam perfumiarz przez wiele lat był naczelnym „nosem” Chanel. Perfumy tworzone przez niego przechowywane są w ich oryginalnym składzie w Bibliotece Zapachów w Wersalu, gdzie można poznać wyjątkowość ich nut.

3. Francis Camail

Francis Camail to jeden z najsłynniejszych współczesnych perfumiarzy niezależnych, który przez całe życie odmawiał związania się z jedną firmą. To właśnie dlatego z jego talentów mogły korzystać m.in. takie marki, jak Annick Goutal, Estee Lauder, Rothenstein, Pierre Wulff czy Bond No 9. Wspólnie z Annick Goutal Francis Camail jest m.in. kreatorem zapachu Eau d’Hadrien, który powstał z inspiracji książką Margerite Yourcenar „Pamiętniki Hadriana” oraz uwielbienia Goutal dla krajobrazów Toskanii. Ten mocno cytrusowy i aromatyczny zapach typu unisex został uznany za arcydzieło i w 2008 roku otrzymał tytuł FiFi Award Hall of Fame.

4. François Coty

Twórca sukcesu koncernu Coty, Francois Spoturno, urodził się w 1874 roku na Korsyce. Myśląc o karierze perfumiarza, postanowił zmienić swoje nazwisko, na lepiej brzmiące Coty. Było to panieńskie nazwisko jego matki, w którym poprzestawiał litery. Pierwsze perfumy autorstwa Francois Coty, La Rose Jacqueminot, zyskały popularność, kiedy odwiedzając z nim Grands Magasins du Louvre, upuścił ich flakonik, przypadkiem lub z rozmysłem. Coty’ego natychmiast otoczyły kobiety zachwycone aromatem róż, który rozszedł się w otoczeniu, żądające właśnie tych perfum dla siebie. Dzięki temu Coty mógł założyć własną manufakturę, a następnie fabrykę zapachów, w której stworzył takie dzieła, jak Ambre Antique, L’Origan i jeden z najsłynniejszych: Chypre z 1917 roku. W Chypre Coty połączył bergamotkę, mech dębowy i labdanum osiągając niebotyczny sukces na całym świecie i dając nazwę nowej rodzinie perfum szyprowych.

5. Ród Guerlain

Pierre-Francois Pascal Guerlain – pierwszy ze słynnego perfumiarskiego rodu, w 1828 roku otworzył niewielki sklepik przy rue de Rivoli w Paryżu. Pracował z pomocą synów, osiągając szybko popularność, która pozwoliła mu na otwarcie pierwszego flagowego sklepu marki Guerlain. W 1853 roku sprzedaży pojawiły się perfumy Eau de Cologne Imperiale, będące pierwszą powszechnie dostępną wodą kolońską, a sam Guerlain został oficjalnym „nosem” na francuskim dworze, tworząc również perfumy dla królowej Wiktorii oraz Izabelli II. Po śmierci ojca firmę Guerlain przejęli jego synowie, co dało początek tradycji obejmowania funkcja „nosa” marki przez jednego z członków rodu. Jednym z najsłynniejszych z nich, a jednocześnie najbardziej tajemniczym, był Jacques Guerlain, który w trakcie swojego życia stworzył ponad 400 zapachów. Jego dziełami były m.in. zapachy Vol de Nuit dedykowany pisarzowi Antoine de Saint-Exupery, Apres l’Ondee, Mitsouko czy Shalimar, które dziś uznawane są za klasyki perfumeryjnego kanonu. Wiele spośród jego perfum powstało z fascynacji Orientem, jak słynny Shalimar, choć równie chętnie korzystał z bogactwa olejków eterycznych pozyskiwanych z prowansalskich ziół, korzeni irysa, kwiatowych absolutów, ambry, piżma i skóry. Syn zmarłego w 1963 roku Jacques’a Guerlain, Jean-Paul przejął po nim rodzinną schedę, tworząc m.in. słynne męskie perfumy Vetiver i Habit Rouge. Jean-Paul zakończył także dynastię „nosów” marki Guerlain, której głównym kreatorem został w 2008 roku Thierry Wasser.

6. Alberto Morillas

Prawdziwa gwiazda współczesnego rynku perfumiarskiego – Alberto Morillas – pochodzi z Hiszpanii. Urodzony w 1950 roku w Sewilli, w wieku 11 lat wyemigrował wraz z rodzicami w obawie przed reżimem generała Franco do Szwajcarii. Hiszpański rodowód miał jednak ogromne znaczenie dla jego inspiracji, wśród których szczególnym sentymentem Morillas darzy aromaty kwiatów pomarańczy, jaśminu i rozmarynu. Jego kariera „nosa” zaczęła się od pracy w firmie Firmenich na stanowisku młodszego perfumiarza, a tworzone w tajemnicy przed przełożonymi własne kompozycje zaintrygowały ich na tyle, że wysłali Morillasa na dalsze szkolenia do Nowego Jorku. Tytuł perfumiarza uzyskał w 1977 roku, a w 1981 do sprzedaży trafiła jego pierwsza samodzielna kompozycja – zapach Must stworzony dla marki Cartier. W kolejnych latach Morillas nadal pracował w Firmenich, tworząc perfumy m.in. dla Givenchy – Pour Homme Blue Label, Kenzo – Flower, Gucci – Guilty Absolute Pour Femme czy Gucci Bloom, Dolce & Gabbana Light Blue Eau Intense Pour Homme oraz Carolina Herrera – 212 i 212 Men. Można w nich wyczuć fascynacje z młodości Morillasa, zapachy pól i łąk andaluzyjskich połączone z aromatem klasycznych wód kolońskich. Za swoje dokonania Alberto Morillas otrzymał m.in. Prix Francois Coty dla najlepszego perfumiarza w 2003 roku oraz Perfumer of the Year Lifetime Achievement – nagrodę za całokształt twórczości Fragrance Foundation, przyznaną w 2013 roku.

7. Jacques Polge

Wieloletni nos domu mody Chanel, Jacques Polge, uchodzi w świecie perfum za twórcę najbardziej uwodzicielskich zapachów wszechczasów. Pracując dla Chanel od 1978 roku, ma na swoim koncie takie aromaty, jak Chanel No. 5 EDP, Allure, Antaeus, Egoiste, Cristalle Eau Verte, Coco, Coco Mademoiselle, Chance, Chanel N°5 Eau Premiere czy Bleu de Chanel. Decyzję o zostaniu perfumiarzem podjął podobno zauroczony, jak wielu francuskich twórców, miastem ogrodów Grasse. Polge w jednym z wywiadów wspominał, że w czasach jego dzieciństwa, kiedy przyjeżdżał tu na wakacje z rodzicami, nad miastem unosił się wszechobecny aromat kwiatów: jaśminu, róż, mimozy i kwiatów pomarańczy. Wieloletni „nos” Chanel słynie także z poetyckich wypowiedzi na temat swojej pracy i specyfiki perfum. Będąc absolwentem filologii i literatury angielskiej na uniwersytecie, często porównuje perfumy do formy poetyckiej, która w osobliwy sposób wyraża rzeczy bez użycia słów i bez obrazów, a jednocześnie oddziałuje niezwykle silnie na otoczenie.

8. Dominique Ropion

Urodzony w Paryżu w 1955 roku Dominique Ropion pracował dla takich marek, jak Christian Dior, Thierry Mugler, Lancome, Givenchy, Frederic Malle, Issey Miyake, Yves Saint-Laurent czy Paco Rabanne. Uznawany za odważnego perfekcjonistę i prawdziwego odkrywcę zapachów, Ropion w tworzonych przez siebie perfumach często równoważy potężne dawki silnych składników skrupulatnie wymierzonymi, subtelnymi akordami. Dobre perfumy według Ropion powinny być jednocześnie nieco przesadzone i harmonijne. Jego najsłynniejszymi dziełami są m.in. Alien Muglera, Jungle Elephant Kenzo, Flowerbomb dla marki Viktor Rolf czy Lancome La Vie Est Belle. Za swoje dokonania otrzymał m.in. tytuł Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres oraz Prix Francois Coty.

9. Edmond Roudnitska

Zmarły w 2003 roku Edmond Roudnitska to jedna z legend świata perfum, który zapisał się w jego historii takimi kompozycjami, jak Eau Sauvage i Diorissimo stworzone dla Diora oraz Femme dla marki Rochas. Doskonale zbalansowane Femme zaprezentowane w 1944 roku należało do modnych wówczas zapachów szyprowych, wyróżniając się pośród nich niezwykłym wyrafinowaniem. Słynne są także perfumy Edmonda Roudnitska zadedykowane żonie – La parfum de Therese, które ujrzały światło dzienne dopiero po śmierci twórcy, kiedy zostały włączone do kolekcji Editions de Parfums Frederica Malle’a.

10. Thierry Wasser

Urodzony w Lozannie w Szwajcarii, Thierry Wasser, to jedna z najmłodszych gwiazd wśród „nosów” o światowej sławie. Wychowując się na wsi, rozwinął w sobie poczucie rytmu natury i pór roku oraz miłość do przyrody. Zafascynowała go także wcześnie muzyka, a tworzenie perfum porównuje do komponowania pięknych melodii. Kunszt Wassera został doceniony przez markę Guerlain, której „nosem” jest od 2008 roku. Jest pierwszym perfumiarzem spoza rodu Guerlain w tej roli, choć jego związki z rodziną są tak bliskie, że bywa nazywany jej adoptowanym synem. Kontynuując dzieło wielopokoleniowej dynastii Guerlain, Wasser stworzył niezwykle udane kompozycje, takie jak: Idylle, Shalimar Ode à la Vanille, Shalimar Prfum Initial, La Petite Robe Noire czy zapachy z serii Aqua Allegoria jak Limon Verde, Teazzurra, Flora Rosa, Pera Granita, Bergamote Calabria i Flora Cherrysia. Od roku 2017 Wasser pracuje nad kolekcją zapachów Mon Guerlain EDP i EDT i kolejnymi wersjami Bloom Of Rose, Florale i Sensuelle. Thierry Wasser współpracuje również z innymi markami. Ma na koncie takie perfumy jak: Dior Addict, Lancome Hypnose, Bruno Banani Woman, Giorgio Armani Diamonds, Calvin Klein Truth czy Diesel Fuel For Life Femme.